Resumen de Balizko molekula fotoaktibo multifuntzionala biomedikuntzarako

Edurne Avellanal Zaballa, Ainhoa Oliden Sánchez, Rebeca Sola Llano, Leire Gartzia Rivero, Jorge Bañuelos Prieto

• English

  Light-emitting organic molecules are appealing for diagnosis in biomedicine. Fluorescence is a valuable tool to visualize ongoing biochemical processes and biomolecules in the human body with great sensibility and easily. Thus, photoactive dyes are applied as fluorescent tags, probes and sensors to monitor biochemical processes, organelles and biomolecules, respectively, by means of fluorescence microscopy. Moreover, no-fluorescent dyes but able to generate singlet oxygen can be applied as photosensitizers for photodynamic therapy in the treatment of cancer. In each of the aforementioned areas dealing with biophotonics, different chromophores are required owing to the opposite photophysical signatures demanded. Herein, we propose BODIPY called chromophore as a molecular scaffold for diagnosis and therapy. The chemical versatility and tunable photophysics of this chromophoric core enables tailoring by the appropriate substitution pattern. Therefore, our aim is to highlight the importance of molecular design to develop fluorophores as well as photosensitizers based solely in BODIPY.

• euskara

  Argia igortzeko gai diren molekula organikoek arreta handia jaso dute azkenaldian biomedikuntzaren esparruan, batez ere diagnosian erabiltzeko helburuarekin. Izan ere, fluoreszentzia, baliabide ezin hobea da gorputzean gertatzen diren hainbat prozesu biokimiko monitorizatzeko eta biomolekulak sentikortasun handiz detektatzeko. Hori dela eta, fotoaktiboak diren kromoforoak markatzaile, zunda edo sentsore fluoreszente gisa erabiltzen dira mikroskopia fluoreszenteari esker; hots, prozesu biokimikoak jarraitzeko, organuluak ikusteko edota biomolekulak detektatzeko. Fluoreszentziarik ez duten kromoforoak, ordea, oxigeno singletea sortzeko gaitasuna ere izan dezakete eta fotosentikortzaile izaerarekin erabil daitezke terapia fotodinamikoan, minbiziaren aurkako tratamenduan. Argi dago, biofotonikako arlo baterako zein besterako eskakizun fotofisikoak guztiz bestelakoak direla eta kromoforo ezberdinak diseinatzea ezinbestekoa dela. Horregatik, lan honetan, BODIPY izeneko kromoforo-familia oinarrizko molekula-egituratzat hartzen da, diagnosian zein terapian aplikatu ahal izateko. Kromoforo mota horren abantaila nagusia da bere egitura eta propietateak erraz molda daitezkeela. Horrela, egituraren gainean ordezkapen sinple batzuk eginda hainbat eskakizun modu errazean ase daitezke. Hortaz, gure helburu nagusia da BODIPYan oinarritutako fluoroforoak zein fotosentikortzaileak garatzea eta diseinu molekularraren garrantzia azpimarratzea.